Energielabelplicht voor monumenten vanaf 29 mei 2026 – zakelijke impact

Zakelijke eigenaren van monumentale panden krijgen vanaf 29 mei 2026 te maken met een nieuwe wettelijke verplichting. De energielabelplicht gaat dan ook gelden voor beschermde monumenten. De uitzondering die jarenlang bestond vervalt na invoering van de Europese EPBD IV richtlijn. Dit heeft directe gevolgen voor verkoop, verhuur en portefeuillesturing van zakelijk vastgoed.

Wat verandert er
Je moet bij verkoop, verhuur of verlenging van een huurcontract een geldig energielabel overleggen. Voor bestaande contracten verandert er niets, maar bij verlenging wel. Er komt geen apart label voor monumenten. De beoordeling gebeurt volgens de bestaande NTA 8800 methodiek. Het label blijft tien jaar geldig.

Bepaalde gebouwen blijven buiten de verplichting. Denk aan panden zonder binnenklimaatregeling en religieuze gebouwen. De rest van de monumentale voorraad valt binnen de nieuwe plicht.

Impact voor de zakelijke markt
De energielabelplicht raakt transacties, waarderingen en huurprijsberekeningen. Het label speelt mee in het woningwaarderingsstelsel. Een beter label kan meer punten geven. Monumenten krijgen geen minpunten voor een laag label. Dat voorkomt negatieve prijsdruk, maar maakt een label wel een verplicht onderdeel van de vastgoeddocumentatie.

Het ontbreken van een label bij transacties kan leiden tot boetes of een last onder dwangsom. Voor professionals die werken met grote portefeuilles betekent dit dat processen en datastromen tijdig moeten worden aangepast.

Wat je nu al kunt doen
• Breng in kaart welke monumenten in jouw portefeuille vallen onder de plicht
• Controleer per pand of er een geldig energielabel aanwezig is
• Plan tijdig inspecties bij erkende EP adviseurs
• Zorg dat verkoop en verhuurprocessen het energielabel standaard meenemen
• Gebruik het label als input voor langetermijn onderhoud en verduurzaming

Met deze stap zet de overheid een duidelijk signaal richting de zakelijke markt. Monumenten krijgen een volwaardige plek in de nationale verduurzamingsopgave. Voor eigenaren is dit het moment om processen te stroomlijnen en mogelijke kansen voor energetische verbetering te onderzoeken.

Bronnen
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. (z.d.). Energielabelplicht – vraag & antwoord. Geraadpleegd op 11 februari 2025, van https://www.cultureelerfgoed.nl/onderwerpen/d/duurzaamheid/energielabel-voor-monumenten/energielabelplicht—vraag–antwoord
Erfgoedstem. (2024, 18 december). Energielabelplicht voor monumenten. Dit moet je weten. Geraadpleegd op 11 februari 2025, van https://erfgoedstem.nl/energielabelplicht-voor-monumenten-dit-moet-je-weten/